Kiedy zachodzi potrzeba pasowania łożysk?


łożyska na białym tle

Łożyska są to części maszyn i mechanizmów, które umożliwiają względny ruch obrotowy przy uzyskaniu niskiego stopnia tarcia. Ich pasowanie wymaga stosowania się do pewnych zasad. Tutaj przeczytasz najważniejsze informacje na ten temat.

ZNACZENIE PASOWANIA ŁOŻYSK

Pasowanie przy osadzaniu na wale i w oprawie to jeden z głównych czynników, które decydują o prawidłowej pracy łożyska. Powinno ono być wykonane tak, aby zapewnić łatwość montażu i demontażu oraz zabezpieczać przed obracaniem się pierścieni względem wału lub oprawy. Jego ustalenie zależy od warunków pracy, rodzaju obciążenia, metody przekazywania napędu oraz samego łożyska. Niezależnie od tego, czy wał jest pasowany z bieżnią wewnętrzną, czy otwór obudowy z bieżnią zewnętrzną, musi być zachowany ruch w kierunku osi obrotu wału. Jest to możliwe wtedy, gdy jedno z pasowań pozostaje ciasne, a drugie luźne. W przeciwnym wypadku można doprowadzić do awarii łożyska.

SKĄD SIĘ BIORĄ ODCHYLENIA?

Wymiary łożysk mogą być niezgodne z układem pasowań ISO ze względu na pole tolerancji otworu. Średnica otworu musi być odrobinę mniejsza lub równa wymiarowi nominalnemu. Pozostałe wymiary zewnętrzne także są nieznacznie mniejsze lub równe wymiarom nominalnym. Łożyska produkuje się w różnych klasach dokładności wykonania, które mają wpływ na wielkość tolerancji. Pasowanie składa się z toczenia i szlifowania. Wiele firm nie dysponuje odpowiednim parkiem maszyn, co wymusza korzystanie z zewnętrznych usług tokarskich. Wybór pasowania zależy przede wszystkim od ruchu względnego pierścieni łożyska tocznego i obciążenia.

RODZAJE PASOWANIA

Najczęściej stosuje się pasowanie łożysk z ruchomym wałkiem i nieruchomą oprawą, gdzie pierścień wewnętrzny jest obciążony zgodnie z ruchem obrotowym wału, a pierścień zewnętrzny obciążona się tylko miejscowo. W takiej sytuacji wałek musi być pasowany ciasno, natomiast z zewnątrz łożysko może być pasowane luźniej, ponieważ nie będzie przesuwało się w oprawie.

Drugi rodzaj to pasowanie łożysk z ruchomą oprawą i nieruchomym wałkiem. Obciążenie pierścienia wewnętrznego jest tylko w miejscu przyłożenia sił na wale. Natomiast pierścień zewnętrzny obciąża się zgodnie z obrotowym ruchem oprawy. Dlatego dla obudowy wymagane jest ciasne pasowanie, a dla łożyska od strony zewnętrznej pasowanie może być luźne.

Pasowanie łożysk w przypadku ruchomego wałka i ruchomej oprawy wymaga ciasnego pasowania zarówno w oprawie, jak i na wale. Dzieje się tak, ponieważ obie strony łożyska są obciążone ruchem wału i oprawy. Jest to rodzaj pasowania, który stwarza największe problemy przy montażu.